YEŞİL MERCİİMEK UNU -1
TOPRAKLI YIĞINLARDA DEPOLANMASI
1988 Yılının mart ayı,Yeşil mercime imalatı yapan fabrikalarda yan ürünleri,kaldırmak-
la sorumlu olan müteahhit,işini yapamıyordu.Günlük olarak kaldırması gereken yan
ürünler (mercimek unu,mercimek kepeği)kaldırılamadığından,yeşil mercimek imalatı
durma noktasına gelmişti.Bölge Müfürlüğümüzce 15 gün içefrisinde Yeşil mercimek
yan ürünlerinin satışı için ihaleye çıkılmasını talimatlanmıştı.Gerekli duyuru ve ilanlar
hemen yapılmış,ihale miktarı 10 bin ton yan ürün olarak belirlenmişti. ihaleden bir gün
önce,emekli öğretmen olan ve yan ürün alım satımı yapan M.S telefonla beni aradı
G.Antep'te yem işi yapan firmaların aralarında anlaşark ,yarın yapılacak yan ürün
ihalesinde fiyatları düşüreceklerini söyledi.M.S beye teşekkür ettim.İhale kapalı zarfla
teklif alma yöntemiyle yapılacaktı.İhaleye çıkacak yan ürünlerin muhammen bedelleri
Yeşil mercimek unu 65.00 Tl/Ton .mercimek kepeğin de 9.00 Tl/ton olarak belirlenerek
tutanağa geçirildi.İhale komisyonu başkanlığını ben yapıyordum.Üyeler,Muhasebe
servis şefi,Ticaret servis şefi ve Alım Muhafaza servis şefinden oluşuyordu.İhaleye 5
5 yem firması teminat yatırarak teklif vermişti.Zarflar belirtilen komisyon huzurunda açıldı
mercimek unu için en yüksek fiyat 5.00 Tl/ kepk için ise en yüksek fiyat 1.00 Tl.olarak
verilmişti.verilen fiyatlar tutağa geçirildi.Emekli öğretmen M.S nin telefonda bana söyle-
dikleri doğrulanmıştı.Yem firmaları mercimek yan ürünlerini ucuza kapatmak için anlaş-
mışlardı.İhaleye giren yemciler Ofis binasının önünde neticeyi bekliyorlardı.
Şube Müürü odasının balkonuna çıktım.Yemcilere seslenerek,Bana bakın,İmalat yapan
fabrikalarda yan ürün birikimi olduğunu,buyüzden mecimek imalatlarımızın durmak üzere-
olduğunu,biliyorsunuz.Bu durumu fırsat bilerek yan ürğünleri ucuza kapatmak için aranızda
anlaştığınızı biliyorum.gülünç denecek derecede çok düşük fiyat verdiniz.
Ben TMO Şube müdürü olarak bu yan ürünleri kamyonlara yükleyip Fırat nehrine döke-
ceğim,ama size bu fiyatlardan yan ürün satmayacağım.ihaleyi iptal ediyorum,dedim.
Çünkü piyasa fiyatlarıyla,ihalede verilen fiyatlar arasında çok büyük fark vardı.Yem firma-
ları,benim yan ürünler yüzünden mercimek imalatlarının durmasını göze alamayacağımı
zira bu işin bir ayağının ihracat bağlantıları olduğunu biliyorlardı,O gece ço düşündüm
uyuyamadım,bir karar vermeliydim,Çünkü fabrikalardaki yan ürünler acilen kaldırılmazsa
mefrcimek imalatları durabilirdi,imalatın devamı için yan ürün depolarının günlül olarak
boşaltılması gerekiyordu.Sabaha karşı kararımı verdim.yan ürünlerin kaderini bu yemci
firmaların insiyatifine bırakmamalıydım.Ben TMO yu dolayısıyla Devleti temsil ediyordum
Devlet çaresiz olamazdı,üç beş yemciye boyun eğmemeliydi.Odamın penceresinden
şube müdürlüğümüzün ihata duvarı ile çevrili boş alanına bakıyordum.Birden aklıma mer-
cimek ununu Topraklı -polietilenli yığın şeklinde depolayabilirmiydim diye düşündüm.
İhata ile çevrilmiş Ofis sahasına 3000 bin ton civarında mercimek unu depolayabilirdim.
MUD da da bin tonluk bir yer boştu.Ancak mercimek ununu bu şekilde depolamanın Alım
ve Muhfaza İşleri izahnamesinde yeri yoktu.Ben büyük bir riske girecektim,belkide izah-
nameye aykırı işlem yapmaktan ceza da alabilecektim.Ancak G.Antep yem firmalarının
TMO nun Devlet malı sözkonusu olduğunda hiç bir şekilde taviz vermeyeceğini,görmeleri
gerekiyordu.Sabah saat 07.de Şube Alım ve Muhafaza servis Şefi Hasan Kaya'yı odama
çağırdım.Yan ürünlerin Topraklı-polietilenli olarak Ofis sahasına depolanması hususunda
mutabık kaldık.Hasan bey hemen mercimek unu depolayacağımız yığın yerlerini tesbit ve
yaptırmak için harekete geçti.İlk etapta bin ton mercimek ununu dökme olarak MUD a
taşımaya karar verdik.saat 08 itibariyle Şubemizde bulunan 2 adet Bölge kamyonu ile
mercimek unlarını taşımaya başladık.İmalat yapan fabrikaların çalışmalarını rahatlatmak
için her fabrikadan sırayla birer kamyon Mercime unu alınmasını planladık.2 kamyon sürekli
olarak mercimek unu taşıyacaktı.Taşıma işlemi düzenli olarak devam ediyordu.saat 11 sırasıda
durumu Bölge Müdürümüz Turgut ALPSAR'a telefonla bildirdim.Bölge Müfdürümüz çok kızmıştı,
bana kellen gider karışmam dedi,bende eğer yan ürünlerin bir kğ.ına zafrar gelirse kellemi
vermeye hazırım dedim.Tabi bu tür depolamanın mevzuatta yeri yoktu.Hiç denenmemişti.En
önemlisi bu şekilde depolama yapılması hususunda herhangi bir talimatta yoktu.Benim amacım
Devlet malının bile bile 3-5 yemciye peşkeş çekilmemesi,ve devletin zor zamanlarda dahi çaresiz
olmadığını ,mutlaka gereğini yapacağının bilinmesi gerektiği husularıdır.
Yeşil mercimek imalatı yapan fabrikaların yan ürün depolarında bulunan 3 bin ton yeşil mercimek
ununun 1000 tonu dökme olarak MUD a 2000 tonuda ofis sahasında Topraklı -polietilenli yığın
olarak stoklandı.Mercimek imalatı yapan fabrikalar rahatlamış,imalatların aksamadan devam edeceği
ortam sağlanmıştı.Tabi bu arada G.Antep piyasasında yem sıkıntısı başlamıştı.Çünkü yemci firma-
ların hayalleri yıkılmıştı.TMO nun her an pes eeceğini düşünerek başka kanallardan yem teminine
gitmemişlerdi.G.Antep te yem sıkıntısı had safhaya ulaşınca,Nisan ayı ortalarında yem firmaları
TMO ya elmey başladılar.bizden yeşil mercimek unu ve kepeği talebinde bulunuyorlardı.Yapılan
taşıma,depolama masraflarınıda hesaba katarak Yeşil mercimek ununu 70.00 Tl./ton.dan kepeği
ise 10.00 Tl./ton.dan satmaya karar verdik.Mayıs ayının ortalarında tüm yan ürünler satılmıştı.
Herhangi bir zayiat da söz konusu değildi.Bu operasyon bize göre başarıyla tamamlanmıştı,Bundan
sonraki yan ürün ihalelerinde de fiyat yönünden herhangi bir sıkıntı yaşanmadı.Ancak İşyeri teftişi
sırasında Mercimek ununun Topraklı-polietilenli yığın olarak stoklanması mevzuata aykırı olduğundan
Müfettişlere sayfalarca ifade verdim,Mevzuata aykırı hareket etmemden dolayı ceza alacağımı zaten
biliyordum.Ne olursa olsun benim vicdanım rahattı.Devlet malının zarara uğramasını ve Devlet
malının peşkeş çekilmesini önlemiştik.Benim doğrum buydu,.